ĐO ĐẠC CÔNG TRÌNH
- Đo đạc công trình là gì?
- Là hoạt động đo đạc để xác định vị trí, hình dạng, kích thước của địa hình, công trình xây dựng
- Triển khai bản vẽ thiết kế của công trình ra thực địa, phục vụ thi công và giám sát xây dựng công trình đúng bản vẽ thiết kế.
- Phục vụ thi công xây dựng, quản lý chất lượng, bảo trì và giải quyết sự cố công trình xây dựng
- Các hạng mục đo đạc công trình cụ thể
- Đo đạc công trình xây dựng:
– Là công tác đo đạc phục vụ cho thi công công trình xây dựng dân dụng, công trình xây dựng công nghiệp: nhà máy, nhà xưởng, nhà cao tầng (nhà chọc trời)… từ móng đến hoàn thiện công trình.
- Đo đạc công trình giao thông:
Đây là công việc đo đạc các công trình hầm giao thông, đường giao thông, công trình cầu… Việc phát triển giao thông của Việt Nam càng phát triển, thì việc đo đạc công trình giao thông càng được yêu cầu nhiều.
- Đo đạc công trình thủy lợi:
Công tác này là đo đạc thủy điện, hầm dẫn nước, các đập chắn nước, các kênh giao thông đường thủy … Các hạng mục này phục vụ cho chuyên bên thủy lợi.
- Đo đạc công trình khác
Đây là công tác đo đạc phục vụ định vị, thi công, tính toán khối lượng đào đắp cho các công trình khai thác mỏ, dầu khí, đo đạc lưới tọa độ và độ cao chuyên dùng. Ngoài ra còn đo đạc phục vụ thi công phần móng công trình như định vị cọc khoan nhồi, cọc đóng, tường vây, tầng hầm, định vị tim mốc công trình.
- Mỗi loại công trình khi tiến hành đo đạc sẽ được thực hiện bởi người có chuyên môn và sự hỗ trợ của các loại máy đo đạc công trình khác nhau.
- Ý nghĩa của hoạt động đo đạc công trình:
– Giúp bố trí công trình theo nội dung thiết kế một cách chính xác
Bố trí công trình là công tác đo đạc được thực hiện trên bề mặt Trái Đất, nhằm xác định vị trí mặt bằng và độ cao của các điểm, các đường thẳng hoặc các mặt phẳng đặc trưng của công trình xây dựng dựa theo thiết kế.
Bố trí công trình là bước đầu tiên của công tác ngoài thực địa, đóng vai trò quyết định đối với tính chính xác của công trình thi công. Do đó mà độ chính xác của công tác bố trí công trình cũng thường yêu cầu cao hơn về độ chính xác đo góc, đo dài giữa các điểm đánh dấu ngoài thực địa.
Công tác bố trí thường bao gồm:
- Bố trí các yếu tố cơ bản: Góc bằng theo thiết kế, đoạn thẳng theo thiết kế, điểm và độ cao thiết kế, đường thẳng thiết kế, mặt phẳng thiết kế.
- Bố trí chi tiết công trình: Bố trí các điểm đặc trưng của công trình, sử dụng một trong các phương pháp tọa độ cực, tọa độ vuông góc hoặc phương pháp giao hội.
– Hỗ trợ thi công công trình cầu đường hiệu quả
Trong lĩnh vực cầu đường, đo đạc công trình hỗ trợ hiệu quả trong khảo sát thiết kế tuyến đường, bao gồm cả các khảo sát sơ bộ như chiều dài tuyến hay các điểm tuyến cố định… đến các khảo sát chi tiết như định vị tuyến tối ưu đã được phê duyệt, đo đạc và thu thập các số liệu ngoài công trình phục vụ cho công tác thiết kế kỹ thuật theo tuyến…
Thêm vào đó, trên các tuyến đường thực địa thường bị cản trở bởi nhiều địa hình địa vật nên phải đổi hướng ở nhiều đoạn. Do đó, công tác đo đạc công trình trong lĩnh vực cầu đường đóng vai trò quan trọng trong việc bố trí đường cong nối giữa các đoạn đường thẳng khác hướng, nhằm đảm bảo an toàn cho các phương tiện giao thông di chuyển trên các đoạn đường đó.
Bên cạnh bố trí đường cong, đo đạc công trình còn góp phần vào công tác bố trí mặt cắt ngang thi công mà nội dung chính là đánh dấu trên thực địa vị trí mặt bằng và độ cao các điểm đặc trưng của mặt cắt như: Tim đường, mép đường, rãnh thoát nước…
Đo đạc công trình còn hỗ trợ hiệu quả cho công tác xây dựng các công trình cầu vượt như: Xác định khoảng vượt, đo vẽ bình đồ địa hình nơi xây dựng cầu, đo vẽ trắc dọc – trắc ngang địa hình theo hướng tim cầu; Bố trí trục dọc cầu; Kiểm tra vị trí, kích thước, khoảng cách, đo vẽ hoàn công…
– Tính toán xây dựng lưới, san lấp công trình dân dụng và công nghiệp
Đo đạc công trình được ứng dụng nhiều trong các công trình xây dựng dân dụng và công nghiệp như chung cư, cao ốc văn phòng, nhà cao tầng, các công trình cộng đồng…Nó đóng vai trò quan trọng trong xây dựng lưới, tính toán khối lượng san lấp… của các công trình này, cụ thể như:
Công tác trắc địa trong xây dựng nhà dân dụng và công nghiệp: Bao gồm định vị công trình; kiểm tra móng, cột, dựng cột…
Công tác trắc địa trong xây dựng nhà cao tầng: Bao gồm chuyển trục; chuyển độ cao lên tầng…
– Khảo sát, thi công, quản lý công trình thủy lợi, thủy điện
Trong xây dựng các công trình thủy lợi hay thủy điện, công tác trắc địa là yếu tố cần thiết cho cả 3 giai đoạn: Khảo sát thiết kế, thi công, quản lý và khai thác sử dụng công trình sau thi công.
Trong giai đoạn khảo sát thiết kế, công tác đo đạc cung cấp các bản đồ và mặt cắt địa hình cho các bộ phận chuyên môn theo từng giai đoạn khảo sát cụ thể.
Trong giai đoạn thi công, tùy vào tiến độ xây dựng của công trình, công tác đo đạc giúp thực hiện việc hạch toán số liệu và bố trí công trình theo đúng thiết kế đưa ra.
Trong giai đoạn quản lý và khai thác sử dụng công trình thủy điện, thủy lợi, công tác đo đạc tiếp tục quan trắc biến dạng công trình cho đến khi công trình hoạt động ổn định.
– Thực hiện đo hoàn công và quan trắc biến dạng công trình
Mục đích của đo vẽ hoàn công là xác định độ chính xác khi chuyển thiết kế ra công trình thực địa với mục tiêu đảm bảo rằng công trình thực địa đảm bảo được những độ lệch cho phép trong quá trình xây dựng. Lúc này, trắc địa công trình đóng vai trò quyết định xem chất lượng của công trình có đảm bảo được yêu cầu và được nghiệm thu hay không.
Bên cạnh đó, đo đạc công trình còn đóng góp hiệu quả vào công tác quan trắc biến dạng công trình. Nó sẽ cho biết rằng qua quá trình thi công và sử dụng, công trình có bị biến dạng so với trạng thái ban đầu hay không. Vì thế, quan trắc biến dạng rất quan trọng trong việc đánh giá chất lượng xây dựng, theo dõi độ an toàn của công trình và phát hiện những sự cố để khắc phục kịp thời, tránh gây mất mát lớn về người và tài sản.
Có thể thấy rằng, đo đạc công trình góp mặt vào nhiều khía cạnh của đời sống và có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển kinh tế – xã hội đất nước. Cũng chính vì thế mà công tác trắc địa công trình yêu cầu độ chính xác cao, đòi hỏi kỹ sư cần có kinh nghiệm chuyên môn nhất định và thiết bị có độ chính xác, độ bền đáp ứng được yêu cầu công việc….